Jan Biały
Jan Biały (16.06.1897.-2.10.1984.) - żył na terenie zaboru austriackiego, w 1915 r. został wcielony do armii cesarsko-królewskiej. Walczył w szeregach austriackiego, a właściwie galicyjskiego 57 Pułku Piechoty, którego ponad 90% składu osobowego to Polacy. Jego pułk walczył na froncie wschodnim z Rosjanami. Na początku marca 1916 r. ukończył szkołę oficerską w Opawie. Następnie został skierowany do walki na front wschodni. Pod koniec tego roku pułk przerzucono na front włoski. Tam dostał się do niewoli. W listopadzie 1918 r. wstąpił w szeregi Błękitnej Armii gen. Hallera. W maju 1920 r. rozpoczął czynny udział w wojnie polsko-bolszewickiej (walczył w Bitwie Warszaskiej). Ukończył kurs doszkolenia w Szkole Podchorążych Piechoty w Warszawie i kurs instruktorów w Grudziądzu. W 1926 r. ukończył kurs pilotażu w 3 Pułku Lotniczym w Poznaniu, a w okresie od 13 listopada 1926 r. do 20 maja 1927 r. ukończył kurs pilotażu w Niższej Szkole Pilotów w Bydgoszczy. Został oficerem lotnictwa. Na przełomie 1929/1930 odbył kurs dowódców eskadr w Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie. W dniu 22 maja 1930 r. przeżył ciężki wypadek lotniczy. Znalazł się w szpitalu w Katowicach, a później w Krakowie. Rehabilitował się przez trzy lata. Wydawało się, że już nie wróci za stery samolotu. W dniu 20 października 1934 r. został przeniesiony do 24 eskadry rozpoznawczej jako oficer taktyczny. Na początku 1935 r. ponownie był słuchaczem kursu dowódców eskadr w CWOL w Dęblinie. W sierpniu 1935 r. miał kolejny wypadek. Rozpoczęto jego szkolenie jako oficera eskadry. Pod koniec 1938 r. powrócił do 2 pułku lotniczego i objął dowództwo I dywizjonu liniowego. Podczas kampanii wrześniowej w 1939 r. jego dywizjon został przemianowany na II dywizjon bombowy lekki, który wszedł w skład Brygady Bombowej. Wraz z personelem został ewakuowany na wschód, a na wieść o agresji Armii Czerwonej przekroczył granicę z Rumunią. Był już wtedy z stopniu majora. Skierowano go do ośrodka internowania w Tulczy. Jeszcze pod koniec 1939 r. udało mu się stworzyć grupę odważnych oficerów, którzy zbiegli z tego obozu. Uciekinierzy trafili do miasta Konstancy nad Morzem Czarnym, a później do portu Balcic, skąd na pokładzie greckiego transportowca „Aghios Nikolaus" dostali się do Bejrutu. Uciekinierzy na krótko zatrzymali się w Bejrucie w koszarach Legii Cudzoziemskiej i następnie na pokładzie statku „Ville de Strasbourg” trafili do Marsylii. Po przybyciu do Marsylii polskich oficerów przewieziono do miejscowości Salon-de-Provence, gdzie założono polski przejściowy obóz lotniczy. Dość szybko stworzono z nich V Dywizjon Oficerski, którym dowodził mjr Jan Biały. Zadaniem dywizjonu było szkolenie pilotów. Po upadku Francji, wraz z oddziałem 18 podoficerów i szeregowych, dotarł do Wielkiej Brytanii. Znalazł się w Glasgow, a później w Blackpool i Bramcote. Otrzymał rozkaz utworzenia trzeciego w kolejności polskiego dywizjonu bombowego - 304 dywizjonu bombowego „Ziemi Śląskiej im. Ks. Józefa Poniatowskiego”. W dniu 22 grudnia 1940 r. odszedł z tego dywizjonu. W 1941 i w 1942 r. szkolił nowych pilotów i nawigatorów. Na początku 1943 r. skierowano go do walki z niemieckimi U-bootami. To właśnie wtedy załoga jego samolotu typu Vickers Wellington natknęła się w powietrzu na cztery niemieckie samoloty typu Junkers Ju-88. Doszło do powietrznego starcia, z którego Polacy wyszli obronną ręką. Podobno była to najdłuższa, wygrana przez aliancki bombowiec potyczka z wrogiem. Dokładnie w dniu 5 listopada 1943 r. został zaprzysiężony jako oficer AK (ps. „Kadłub"). Trafił na lotnisko w północnych Włoszech, skąd w nocy 27 na 28 kwietnia 1944 r. został zrzucony w okolicach Lublina. Tak został „cichociemnym". Brał czynny udział w powstaniu warszawskim. Jego oddział, bezskutecznie atakując Okęcie, został wypchnięty z Warszawy. W październiku 1944 r. dostał się do Krakowa. Był już wtedy w stopniu pułkownika. Podczas sowieckiej ofensywy styczniowej w 1945 r. pozostał w Krakowie. Tam został w dniu 2 lutego 1945 r. aresztowany przez NKWD. Przesłuchiwano go w więzieniu w Krakowie przy ul. Montelupich, a następnie w Częstochowie, Bytomiu, Łodzi, Poznaniu i w Rawiczu. W październiku 1945 r. zwolniono go z więzienia i pozwolono na wyjazd na Zachód. W czerwcu 1946 r. dostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie został ponownie przydzielony do Polskich Sił Powietrznych stacjonujących w bazie w Dunholme Lodge. W czerwcu 1948 r. wrócił do Polski i zamieszkał w Bytomiu. Od 1949 r. pracował w Centralnym Zarządzie Przemysłu Ceramiki Budowlanej Przemysłu Węglowego w Katowicach. Jednakże UB o nim nie zapomniało. W październiku 1952 r. został znowu aresztowany, a jego przesłuchania prowadzono w Bytomiu i Katowicach. W marcu 1953 r. został zwolniony. Rozpoczął pracę w Przedsiębiorstwie Materiałów Budowlanych Przemysłu Węglowego w Bytomiu jako inspektor planowania. Doskonale znał język angielski, więc do swojej skromnej pensji dorabiał jako korepetytor tego języka. W 1961 r. przeszedł na emeryturę. Prawdopodobnie do końca życia mieszkał w Bytomiu przy ul. Jagiellońskiej (na budynku umieszczona jest tablica pamiątkowa). W Bytomiu przy Nowych Koszarach (obecna siedziba 34 DROP) znajduje się ulica pułkownika Jana Białego. (MD I 3/6-8, 5 na 45 w rzędzie 1)
